رشد اقتصادی به معنی افزایش درآمد ملی، محصول ناخالص ملی و تولید ملی طی زمان طولانی است. بنابراین، آهنگ افزایش درآمد ملی یا میزان تولید کالاها و خدمات در یک کشور مورد نظر می باشد و در برگیرنده ی افزایش در ظرفیت تولید کالاها و خدمات یک ملت یا یک ناحیه همراه با افزایش تولید این کالاها و خدمات است.
به این ترتیب رشد اقتصادی، افزایش تولیدات اقتصادی طی یک سال یا یک دوره ی زمانی معین است که معمولاً به صورت درصد بیان می شود و افزایش سطح درآمد ملی را در پی دارد رشد اقتصادی پدیده ای صرفاً کمی است.
توسعه به معنی بهبود کیفی و مقداری در وضع یک واحد اقتصادی تعریف شده است. توسعه جریانی است که در خود، تجدید سازمان و سمت گیری متفاوت کل نظام اقتصادی-اجتماعی را به همراه دارد. توسعه علاوه بر اینکه بهبود میزان تولید و درآمد را در بر دارد، شامل دگرگونی های اساسی در ساخت های نهادی، اجتماعی-اداری و همچنین ایستارها و دیدگاه های عمومی مردم است. بنابراین توسعه عبارت است از رشد مداوم اقتصادی یک جامعه و بهبود وضعیت رفاهی افراد آن که ناشی از دگرگونی و تحول در بنیان های اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، علمی و فرهنگی جامعه است.
امروزه تلقی از مفهوم توسعه، فرآیندی همه جانبه است که معطوف به بهبود تمامی ابعاد زندگی مردم یک جامعه است.ابعاد مختلف توسعه ملی عبارتند از: توسعه اقتصادی، توسعه سیاسی، توسعه فرهنگی و اجتماعی، و توسعه امنیتی.
اهداف توسعه
با توجه به تحولی که طی بیش از چهار دهه در مفهوم توسعه بوجود آمد، اهداف توسعه را می توان بطور فهرست وار در موارد زیر خلاصه کرد:
- دستیابی به رشد اقتصادی، یعنی رشد تولید سرانۀ جمعیت و در شکل کلان، رشد سالانۀ تولید ناخالص ملی. این امر، هدف اولیۀ برنامه ریزان اقتصادی طی دهه های پیش بود.
- کاهش فقر مطلق، یعنی کاهش میزان جمعیتی که پائین تر از سطح استاندارد رفاه) خواه از نظر درآمد یا مصرف (زندگی می کنند. روی دیگر این مسئله، کم کردن نابرابری یعنی اختلاف درآمد و ثروت میان مردم بود
- گسترش خدمات اجتماعی همچون دسترسی عمومی به آموزش، بهداشت، ارتباطات و اطلاعات.
- گسترش دموکراسی و مشارکت اجتماعی بعنوان عامل تحکیم بخش و تضمین کننده توسعه اقتصادی.